Hormonen uit balans?

Onderstaand een aantal vragen die voorgelegd zijn aan Monique Brood-Van Zanten (arts endocrinologische gynaecologie verbonden aan Amsterdam UMC en Antoni van Leeuwenhoek).

Wat zijn hormonen eigenlijk? Waarvoor hebben we ze nodig?

Hormonen zijn regelaars. Het zijn stofjes die het lichaam zelf aanmaakt. Ze regelen allerlei functies in het lichaam en beïnvloeden zo verschillende processen. Zonder hormonen zou alles in ons lichaam in de soep lopen. Ze regelen bijvoorbeeld de bloeddruk, de spijsvertering, het slaap-waakritme en de voortplanting.

Hebben mannen en vrouwen dezelfde hormonen?

Het verschil is de hoeveelheid geslachtshormonen. Mannen hebben meer testosteron dan vrouwen. En vrouwen hebben – althans tot de menopauzeleeftijd – meer oestradiol. Bovendien produceren ze na de eisprong progesteron. Dat is ook de reden dat vrouwen vaker ‘last’ van hormonen hebben.”

Welke invloed hebben die vrouwelijke geslachtshormonen dan?

Oestrogeen zorgt voor groei van het baarmoederslijmvlies. Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies uitrijpt en geschikt wordt voor innesteling van de bevruchte eicel. Als er geen zwangerschap is, dalen oestrogeen- en progesteronniveaus en treedt de menstruatie op.

Door de schommeling van die hormonen gedurende de maand hebben sommige vrouwen vooral in de tweede helft van de menstruatiecyclus, als progesteron wordt aangemaakt, last van vocht vasthouden, eetbuien en depressieve gevoelens. Dat komt doordat progesteron invloed heeft op het gelukshormoon serotonine in de hersens.

En tijdens de overgang?

Gemiddeld rond het eenenvijftigste levensjaar raakt de voorraad eicellen waarmee een vrouw wordt geboren uitgeput. Het lichaam staakt de aanmaak van verschillende hormonen door veroudering van de eierstokken.

Als de eicelrijping niet meer goed verloopt, daalt eerst de hoeveelheid progesteron. Daarna ook de oestrogeenproductie. Dat kan klachten veroorzaken zoals opvliegers, nachtzweten en stemmingswisselingen. Ook de conditie van het slijmvlies en het bindweefsel van de vagina en de urinewegen neemt door de oestrogeendaling af.

En aankomen? Komt dat ook door de hormoonschommelingen?

Bij veel vrouwen verandert het figuur in de overgang. Het lichaam houdt meer vet vast rond de buik in plaats van op de heupen. Vrouwen worden niet altijd dikker, maar er ontstaat een andere vetverdeling.

Dat vrouwen soms aankomen komt doordat de stofwisseling door het wegvallen van de oestrogenen verandert. Vrouwen hebben daardoor minder calorieën nodig. Je zult dus minder moeten gaan eten óf meer gaan bewegen om het teveel aan kilocalorieën te verbranden.

Hoe kan het dat de een meer last heeft van hormonen dan de ander?

Dat komt doordat mensen heel verschillend zijn wat hormoonhuishouding betreft. Er zijn veel factoren van invloed. Onder andere aanleg en leefstijl.

Welke rol speelt leefstijl dan bij hormonale processen?

Wie een goede conditie heeft en goed slaapt, kan beter omgaan met hormoonschommelingen. Bewegen heeft direct effect op verschillende soorten hormonen. Stress zet allerlei hormonale processen in gang. Ook voeding speelt een grote rol.

Welke rol speelt voeding?

Voeding heeft invloed op de bacteriën in de darmen. Het is een van de ontdekkingen van de laatste jaren dat ons zogeheten darmmicrobioom invloed heeft op allerlei verschillende hormonale processen, niet alleen in de darmen zelf, maar ook in de rest van het lichaam, zoals in de hersenen. Wie gezond eet, houdt de hormoonhuishouding beter in balans.

Bovendien worden hormonen in de lever afgebroken. De lever moet dus in goede conditie zijn. Als je veel alcohol drinkt of veel vet of suiker eet, stoffen die ook in de lever moeten worden afgebroken, dan krijgt de lever het moeilijk en kunnen hormonale processen fout gaan lopen door leververvetting.

Bron: https://www.nu.nl/gezondheid/5969298/wie-gezond-leeft-heeft-minder-hormonale-klachten.html